تعبیر خواب امام زمان عج
تعبیر خواب امام زمان عج چیست و آیا خواب دیدن امام زمان(عج) ممکن است؟ در برخی جلسات گفته می‌شود امام زمان(عج) را خواب دیدم، آیا این ادعا درست است؟
و اما پاسخ :
اصل خواب دیدن امامان معصوم امری ممکن و شدنی است و دلیلی بر محال بودن آن نداریم. چه بسا افرادی توفیق زیارت معصومان در خواب را داشته باشند و خداوند این توفیق را به آن ها عنایت بفرماید؛ اما این دلیل نمی شود که هر خوابی صحیح باشد و هر فردی که در خواب دیده ایم و گمان کردیم که امام زمان است واقعا خود ایشان باشد. اخبار فراوانی نیز بر عدم حجیت خواب در مسائل شرعی و احكام الهی از طرف ائمه اطهار(علیهم السلام) به ما رسیده است.
روایات عدم حجیت خواب:
در روایت حسنه ابراهیم بن هاشم وارد شده که امام صادق(علیهالسلام) در جواب سائلی که از افسانه خوابِ ابیّبن کعب سئوال نموده فرمود: «ان دین اللَّه أَعزّ أن یری فی النوم.(۱) امر دین عزیزتر و والاتر از این است که بخواهیم با خواب آن را سامان دهیم.»
همین طور رسول گرامى اسلام(ص) مى فرماید: «الرؤیا ثلاثة: بشرى من الله، و تحزین من الشیطان، والذین یحدث به الانسان نفسه فیراه فى منامه؛ (۲)خواب و رؤیا سه گونه است. گاهى بشارتى از ناحیه خداوند است، گاه وسیله غم و اندوه از سوى شیطان و گاه مسائلى است كه انسان در فكر خود مى پروراند و آن را در خواب مى بیند؛
وقتی امر خواب بر این مبنا استوار است، چگونه خواب رحمانی را از رویای شیطانی می توان جدا کرد؟
اما برخی برای حجیت بخشیدن به خواب در احكام به روایتی استدلال کرده اند که از پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) به ما رسیده است كه حضرت فرموده است:
«من رآنی فی منامه فقد رآنی فإن الشیطان لا یتمثل فی صورتی ولا فی صورة أحد من أوصیائی» هر کس مرا در خواب ببیند، حتما مرا دیده است؛ زیرا شیطان در خواب هم به صورت من یا به صورت یکی از اولیایم، در نمی آید.”(۳)
پاسخ:
ولی در پاسخ باید بگوئیم كه دیدار معصوم در خواب فرع آن است که او را در بیداری دیده باشیم، وگرنه چگونه می توان گفت: آنکه را در خواب دیده معصوم است یعنی این روایت می فرماید كه شیطان در قالب و شكل پیامبر و دیگر معصومین نمی تواند ظاهر شود ولی از كجا معلوم كه آنی كه در خواب بر ما به اسم پیامبر یا دیگر امامان ظاهر شده است و این ادعا را دارد، واقعا در ادعای خود صادق است؟
تشخیص این امر برای ما كه پیامبر و دیگر ائمه را ندیده ایم غیرممكن است، چرا كه هیچ تصور صحیحی از حضرات معصومین(علیهم السلام) در ذهن خود نداریم تا آن را با آنچه در خواب دیده ایم تطبیق دهیم. بنابراین آنچه مسلم است حجیت کلام معصوم است در بیداری و وضع عادی، نه در خواب. بنابراین نمی توان بر اساس خواب نسبت به اعمالی كه در سوال گفته اید ، اقدام و یا ترك كرد.
البته اگر فردی پیامبر یا امام معصوم را در زمان خودشان زیارت کرده باشد و بعد آنها را با همان صورت در خواب ببیند به یقین خوابش صحیح است زیرا همان طور که عرض شد، شیطان نمی تواند در خواب به صورت واقعی معصومان درآید
اما اگر کسی چهره واقعی امام را ندیده و تنها فردی را در خواب می بیند که خود را امام معرفی می کند، نمی تواند به طور قطع بگوید که من امام زمان را در خواب دیدم.
در هر حال در مورد درست بودن یا نبودن ادعاهایی که در این زمینه می شود و متاسفانه کم هم نیست نمی‌توانیم قضاوت قطعی نماییم.
چه بسا برخی از این موارد صحیح باشد، اما نباید فراموش کرد که در عصر ما، کسانی هستند که از نام و جایگاه والای امام زمان سوء استفاده کرده، به روش‌های گوناگون خود را مرتبط با امام معرفی می‌کنند!
برخی ادعای دیدن حضرت را در خواب یا بیداری می‌کنند و یا مدعی می شوند که حضرت را در خواب دیده و حضرت فلان دستور را به آنها داده و … .
آنچه مسلم است این است که خواب به هیچ وجه حجت و دلیل شرعی نیست و به خودی خود هم موجب ارزش و بزرگی افراد نمی‌باشد.
یقینا افراد اندکی هستند که حضرت را در عالم رؤیا و خواب ببینند، اما چنین افرادی هم نوعاً این خواب‌ها را حتی برای نزدیک ترین افراد خود نقل نمی‌کنند و آن را ابزاری برای کسب موقعیت و منزلت اجتماعی بهتر به نفع خود نمی سازند.
در نتیجه باید نسبت به افرادی که جاهلانه یا مغرضانه این امور را نقل می کنند دقت به خرج داد چون غالب این افراد در مظان سوء ظن هستند و نهایت امر باید در مورد صحت و سقم این ادعاها بی طرف بود و نظری نداد.
پی نوشتها:
- علامه مجلسی، بحارالانوار، بیروت، موسسه الوفاء، ۱۴۰۴ هـ.ق، ج ۱۸، ص ۳۵۴.
- محمدی ری شهری، میزان الحكمه، نشر مكتبه الاسلامی، بیتا ، ج ۴، ص ۱۶.
- مازندرانی مولی صالح، شرح اصول کافی، اول، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۲۱ ق، ج ۷، ص ۳۷۷.
