دیدگاه پیامبر ص در تعریف خواب برای دیگران
خواب در اسلام حرکت روح به سوی عالم ارواح شمرده شده است. روح انسان در عالم خواب، قالب مثالی (برزخی) به خود میگیرد و به پرواز در میآید و به جاهایی میرود و عوالمی را سیر میکند که در بیداری میسر نیست.
میتوان گفت در خواب روح انسان، آزاد میشود و میتواند سیر آفاق نماید و گذشته و آینده را بدون صورت مادی ببیند؛ زیرا زمان در آن جا به شکل زمان ما نیست، گذشته و حال و آینده در آن یکی است، منتها این آگاهی روحی بستگی به تکامل روحی افراد دارد.
پیامبر اکرم (ص) در حدیثی خواب و رؤیا را سه گونه معرفی میکنند و میفرمایند: ” خواب و رویا گاهی بشارتی از ناحیه خداوند است، گاه وسیله غم و اندوه از سوی شیطان، و گاه مسایلی است که انسان در فکر خود میپروراند آن را در خواب میبیند”.
یکی از سوالاتی که معمولا برای افراد پیش میآید این است که وقتی خوابی و رویایی چه خوب و چه بد میبینیم چه باید بکنیم و آن را برای چه کسانی میتوانیم تعریف کنیم.
این پرسشها در زمان حیات مبارک معصومین(ع) و بزرگان دینی از آن حضرات سوال شده که ایشان پاسخهایی در این باره فرمودهاند.
به عنوان مثال پیامبر خدا (ص) درباره این که اگر رویای خوب و بدی دیدیم چه باید بکنیم، میفرمایند:
“هر گاه یکی از شما خوابِ خوبی دید، آن را تعبیر کند و برای دیگران بازگو کند و اگر خواب بدی دید آن را تعبیر نکند و به کسی هم نگوید۱”.
ایشان همچنین درباره این که برای چه کسی میتوان خواب را تعریف کرد؟ فرمودند: “رؤیا را جز برای مؤمنی که از حسادت و تجاوز مبرّاست، نباید بازگو کرد۲”.
یکی دیگر از سوالاتی که معمولا مطرح میشود این است که کدام رؤیا بشارتهای خداوند را برای مؤمن به همراه دارد؟
رسول خدا(ص) درباره آیه «بشارت است ایشان را …» فرمودند: ” آن بشارت، خواب خوبی است که مؤمن میبیند و به وسیله آن در دنیایش نوید داده میشود۳″.
همچنین امام عسکری(ع) در حدیثی درباره مضرات پرخوابی برای انسان میفرمایند: “هرکه زیاد بخوابد، خوابهای پریشان بیند۴”.
منابع احادیث:
۱- کنزالعمّال: ۴۱۳۹۲ منتخب میزانالحکمة: ۲۲۶
۲- الکافی: ۸ / ۳۳۶ / ۵۳۰ منتخب میزانالحکمة: ۲۲۶
۳- الکافی: ۸ / ۹۰ / ۶۰، منتخب میزانالحکمة: ۲۲۴ یونس: ۶۴.
۴- الدرّة الباهرة: ۴۳ منتخب میزانالحکمة: ۵۷۴
